Şırnak, Silopi ilçesinde 30 bin dekar olan yer fıstığı üretim alanının 60 bin dekara, rekoltenin 20 bin tona çıkmasıyla 2020'de Türkiye'deki yer fıstığı üretiminde ilk üç il arasına girmişti, 2021 yılından bu yana da yaklaşık 100 bin dekar alanda üretilen yer fıstığı üretiminde ki yerini korumaya devam ediyor.
2024 yılında Türkiye’de 22 ilde toplam 576 bin 419 dekar alanda 246 bin 796 ton üretimi yapılan yer fıstığında Silopi’de bu oran yaklaşık 100 bin dekar alanda 36 bin 353 ton üretim gerçekleştirildi. Yapılan üretim ve kaliteli mahsül ile birlikte Silopi’de yer fıstığı eleme ve paketleme tesisi kuruldu.
Irak'a açılan Habur Sınır Kapısı yakınlarındaki tesis, ilk etapta 30’u kadın 85 kişiye istihdam sağladı. Uzun vadede tesiste 150 kişiye istihdam sağlanması hedefleniyor.
İş insanı Senan İdin tarafından kurulan işletmede, günlük 100 ton işleme ve eleme kapasitesine sahip tesiste 2024 yılında 20 bin ton yer fıstığı çeşitli aşamalardan geçtikten sonra satışa sunulduğunu belirten eleme ve paketleme tesisi müdürü Mehmet Salih Üzen, “Her sene alım kapasitemizi arttırmaktayız. Bu sene ki hedefimiz bölgede yetişen ürünün yüzde 50’sini kendi fabrikamızda işleyip buradan tüm Türkiye’ye dağıtmak. Çok yakın zamanda ihracat için katma değer ürünlerimizi çıkarma hedefindeyiz. Özellikle yer fıstığı ezmesi konusunda ciddi adımlar atmaktayız. Fabrikamızda an itibari ile 85 personel çalışmaktadır. Bunların yüzde 30’u kadın istihdamı olarak yer almaktadır. Bu yıl hedefimizde hem çiftçilerimize destek amaçlı, Silopi’de yetişen tüm ürünü fabrikamızda işleyerek hem personel istihdamını arttırmak. Bu sayıyı 150-200 personele çıkarmak, hem kadın istihdamı sayısını arttırmak. Fabrika depolama kapasitemiz 20 bin ton ürün alma kapasitemiz var. Günlük 100 ton işleme ve sevk etme kapasitemiz bulunmakta. Sezonda Silopi’de üretilen ürünün tamamını alma kapasitemiz bulunmakta. Aynı anda hem depolama, üretim yaptığımız taktirde bu hedefe ulaşabilmekteyiz” ifadelerini kullandı.
Daha önce okul ihtiyaçlarını karşılayabilmek ve aile ekonomisine katkıda bulunabilmek için il dışına çalışmaya gittiklerini belirten eleme ve paketleme tesisi çalışanı Zeynep Dündar, “Burada biz kadınlar için Şırnak Silopi bölgesinde böyle büyük iş adamlarının olması bizim için bir veli nimet. Bizim ayaklarımızın üstünde durabilmemiz için böyle adamlara ihtiyacımız var. Senan Bilgin gibi iş adamları. Eskiden senede bir, iki senede bir okul masraflarını çıkarmak için şehir dışına çalışmaya giderdik. Ama şimdi fırsat ayağımıza geldi. Kendi memleketimizde çalışma imkanları buluyoruz. Bu fırsatlar dahilinde aile bütçemize katkıda bulunmuş oluyoruz. Kendi ayaklarımızın üstünde durmuş oluyoruz” dedi.
İşletme tesisi personel şefi Dahil Hacı ise “2 yıldır bu tesis kuruldu. Bölgedeki yer fıstığını işleme ve dünyaya tanıtma amacıyla Silopi yer fıstığını dağıtma amacıyla kuruldu. Tesisimiz şuanda Türkiye’de en büyük ve kapasiteye sahip yer fıstığı işleme tesisi unvanına sahip. Mevcut tesisimizde 85 personel çalışmakta. Kadın istihdamına çok önem veriyoruz. Burada yaklaşık 20-25 civarında kadın personel istihdam ediyoruz. Fabrikanın en büyük amacı Silopi yer fıstığını, 4-5 yıldır çiftçimizin emek sarf ettiği emek harcadığı Silopi yer fıstığı dünyaya ve Türkiye’ye en iyi şekilde tanıtmak ve tüketicinin sofrasına en güzel yer fıstığını ulaştırmak” ifadelerini kullandı. (Selahattin Taşar)
