MESUT BALTA


DAHA İYİ BİR YAŞAM İÇİN; DAHA ÇOK İSTİHDAM

Ekonomik alanda çalışan nüfusu ifade eden istihdam kavramı, etkileri ile toplumun geleceğini şekillendiren çok büyük sonuçlara sahip.


 İnsan kaynağını doğru ve yerinde değerlendirmek aynı zamanda toplumun ekonomik dinamiklere akılcı yaklaşım stratejisinin önemli parçası. Doğal olarak bu yöntem toplumu kalkınma amacına daha çok yaklaştırır.

Günümüzde özellikle sosyal sorunların en büyük çözümü insanları iş sahibi yapmakla mümkün olacağına dair genel bir ortak görüş mevcut. Bu hipoteze göre iş sahibi insan sorun çıkarmaktan uzak özelliğe sahip olmaktadır. Bunun başlıca nedeni geçimini sağlayan konumu onu sosyo psikolojik anlamda rahat ve sağlıklı bir noktaya taşımaktadır. Bu durum mutluluk seviyesini artırmakta ve sosyal sorunlara bulaşmasını engelleyen aşamaya getirmekte. Diğer yandan istihdamda oluşan iş mesaisi onu aynı zamanda sorunların tarafı olmaktan da alı koyar. Görüldüğü üzere istihdam ve dolayısıyla çalışma dünyası insanı aynı zamanda disipline eden bir yöne de sahip.

İstihdamı yaratan en büyük etken ekonomide üretim sürecini başlatan faaliyetler olarak karşımıza çıkar. Ekonominin işler vaziyette olmadığı bir alanda haliyle istihdamdan bahsetmek çok zor olacaktır. Ülkemizde son verilere göre İstihdam edilenlerin %16,0'ı tarım, %20,7'si sanayi, %5,2'si inşaat, %58,1'i ise hizmet sektöründe çalışmaktadırlar. Bu oranlamanın Şırnak ilimiz için de büyük ölçüde geçerli olmasının yanında özellikle madencilik sektöründe yer alan çalışan sayısının arttığı görülür. Madencilik faaliyetinin sanayi sektöründe yer aldığını bu arada belirtelim. 

Şırnak ilimizde hizmet sektöründe, istihdam edilenlerin büyük çoğunluğu ulaştırma alanında çalışmaktadır. Ulaştırma sektörü de daha çok Habur sınır kapısındaki ticaret kapsamında istihdam edilen şöför personeli ile kömür madenlerinin il dışına naklinde görev alan sürücüleri kapsamaktadır. Bu sektörün Şırnak ekonomisi içerisindeki yeri yüzde 70’lere kadar çıkabilmektedir. Dolayısıyla ulaştırma sektörü Şırnak ekonomisine can kattığı açıkça ortaya çıkan bir gerçek. 

Doğru istihdam politikasının yaratılması salt işsiz kesimin iş sahibi yapılmasından ibaret değil. Böyle bir çaba aynı zamanda doğru personelin gerçek beceri alanında çalıştırılarak ekonomik verimlilik yaratılması sonucu alınması sağlanır. Bu anlamda doğru istihdam aynı zamanda ekonomileri büyüterek verimliliği arttırır. 

İstihdamın arttırılması bir ekonominin gelişme göstergesi olan mal ve hizmet üretimini arttırıcı etki göstermektedir . Bu sonuç gelir etkisi yaratarak ülkenin aynı zamanda ihracatını arttırır. Daha çok ihracat daha çok yatırım yaratarak eş zamanlı olarak daha fazla istihdamın önünü açar. Oluşan ekonomik döngü sanayileşmenin ve ekonomik gelişmenin ifadesini yansıtır. 

İstihdamın verimsiz olduğu ve yeni iş alanları  yaratan özelliklerden uzak kalan konjonktürde sözkonusu coğrafik alandan, dışarıya göç hareketi başlamasına neden olur.Yetişmiş insan kitlesinin göçü yörenin entelektüel sermayesini alt seviyelere getirerek yeni yatırımların yapılmasına engel oluşturur. İşte bu noktada nitelikli insan kaynağını tutmak ve bunları istihdam etmek yönünde çabalar yaratılmalı. Gelişmiş ülkelerin en büyük stratejisi kendi ülkelerinde istihdam alanı bulamayan yabancıları nitelikli insan kaynağını hiç bir emek harcamadan hazır elde etmeleridir.. Nitelikli istihdam gelişmiş ekonomilere önemli dinamizm katarak başta ihracat olmak üzere bu ülkelerin milli gelirini artırmaktadır. 

Nitelikli insan gücünün dışarıya göçü ancak istihdam yaratılarak işsizlik oranının aşağı çekilmesi ile mümkün olmaktadır. Bunu da yaratmanın yolu daha çok yatırım ile alakalı. Yatırım yapılması İle göç hareketinin kesilmesi doğru orantılı şeyler. Siz yatırımı arttırdıkça işsizlik azalır, bu durum da beraberinde yeni istihdamın önünü açar. Yatırım aynı zamanda başka ülke ve bölgeler için de cazip alan olma özelliği yaratır. 

Şırnak’ta işsizlik oranının yüzde 40’lara vardığı dönemde hızla çeşitli sektörlerde iş dünyasının yatırım yapması gerekir. Yatırımlar önemli etkiler yaratarak ilin kalkınması, dışarıya verilen göçün kesilmesi, sosyal sorunların azalması, atıl haldeki tarım alanlarının değerlendirilmesi ve yeni bir döngü yaratarak yeni yatırımların önünü açacaktır. Bir sınır ili olması, verimli tarım alanlarının varlığı ve ülkenin en genç nüfusuna sahip olması önemli jeopolitik avantajlar. 

Bu avantajlar yatırım seferberliği ile taçlandırılmalıdır. Sanayileşme Şırnak için elzem bir konu.