MESUT BALTA


EKONOMİK VE TİCARİ YAŞAMDA KOBİ GERÇEĞİ


Ticaret ve ekonomi yaşamınızın önemli belirleyicileri konumundaki Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) salt ülkemiz değil tüm dünya için oldukça önemli bir etkiye ve konuma sahip. Yapılan araştırmalarda KOBİ'lerin ekonomik yaşamda ; diğer mikro ve büyük ölçekli işletmelere oranla ekonomik ve ticari etkilerinin %98 oranına sahip bulunuyor. Bu denli büyük etkilere sahip işletmelerin korunması ve hatta geliştirilmeleri özel bir ekonomik politika gereksinimini ortaya koymaktadır.

Genel bir tanımlama ile 250 çalışandan az ve bilanço-hasılat tutarı 500 milyonu geçmeyen işletmeleri ifade etmektedir KOBİ tanımlaması. Özellikle organize sanayi bölgelerinin önemli aktörü durumundaki KOBİ’ler gerek istihdamın ve gerekse ekonomik üretimin dinamosu konumunda bulunmaktadır. Bu kuruluşların daha net anlaşılabilmesi için şöyle bir karşılaştırma yapmak da mümkün ; mikro ölçekli işletmeler 1-10 arasında işçi istihdamını sağlarken KOBİ'leri de geçen büyük ölçekli işletmeler ise 250 kişiyi aşan istihdam kapasitesine sahip bulunmaktadır.

Ekonomik literatürde KOBİ'ler olarak yerini alan orta ölçekli işletmeler daha çok büyük şehir ve sanayi yatırımları yönü ile  gelişmiş illerimizde yerini aldıkları görülürken, ekonomi idaresinin bu işletmeleri diğer nüfusça küçük illere taşıma yönde çeşitli teşvikleri ortaya koydukları görülür. KOBİ kredileri ile düşük faizli işletme ve yatırım kredileri verilirken diğer yandan KOBİ hibe kredileri ile sıfırdan işletmelerin temellerini atma şansını yakalayan krediler de mevcut bulunmaktadır. KOBİ'lerin üretim miktarının artışı ile diğer yandan bu işletmelerin sayılarının artışı ekonomik kalkınmada çarpan etkisi yaratarak makro ekonomik dengelerin olumlu seyrine katkıda bulundukları gerçeğini not etmek gerekir. Dolayısıyla bakıldığında yöresel veya bölgesel ekonomiyi de aşan etkileri ile bu işletmelerin makro ekonomik dengelerin dinamik yapısını oluşturduklarını ifade edebiliriz.

KOBİ'lerin Şırnak ilimizdeki genel durumuna bakıldığında 250 kişiye kadar işçi istihdamını sağlayan işletme yapısına sahip girişimlerin sınırlı olduğu görülür. Cizre ilçemizdeki organize sanayi bölgesinde yirmiyi geçmeyen işletmelerinin yanında Şırnak il merkezinde özellikle maden işletmelerinde KOBİ işletmesi hüviyetine sahip birçok işletmenin varlığı mevcut bulunmaktadır. Bu işletmelerin yarattığı ekonomik üretim, artı katma değer ve istihdam olanakları ile yörede ekonomik parametrelere olumlu katkılar sağlamaktadır. Bu yönleri ile KOBİ'lerin sorunlarının çözüme kavuşturulmasında girişimlerin yapılması, kredi olanaklarının sağlanarak, istihdamda sigorta prim desteklerinin artırılması  bu kuruluşların gelişerek ayakta kalmasına güç verebilmektedir. 

KOBİ'lerin Şırnak'ta salt yukarıda andığımız alanlar ile değil özellikle Şırnak Organize Sanayi Bölgesi'nde yatırımcı kuruluşlarının teşvik edilerek yatırım yapmalarının sağlanması oldukça stratejik öneme sahip. Temellerinin atıldığı yirmi yılı aşkın bir sürede Şırnak Organize Sanayi Bölgesinde kayda değer yatırımların yapılmamasını birçok yönden değerlendirilmesinin yapılması soruna katkı sunacağı sugötürmez bir gerçek. Başta Şırnak sermayesi olmak üzere bu konuya önem verilmesi, ilin ekonomik verilerine ve istihdamına önemli katkı sunacağı gerçeğinden hareketle, aynı zamanda bir sınır ili de olan Şırnak’ın avantajlı yönünü göz önünde bulundurmak gerekiyor. 

Mikro işletmeler ile hiçbir ilin veya yörenin  kayda değer ekonomik gelişimini sağlamayacağının altını çizmek gerekiyor. KOBİ ve büyük ölçekli işletmeler bölgelerin ekonomik gelişiminin yanı sıra şehirleşme yönünde de ilerlemesine katkı sunabilecektir. KOBİ'lerin  alt yapı gelişimine  katkı sağlayacak doğal koşulların sağlanması sanırım yatırım iştahını da arttıracaktır.