Şırnak’lı Gazeteci,Şair ve Yazar Hurşit Baran Mendeş,Şırnak,Hakkari,Siirt ve Van’da yaşayan Ertoşi Aşiretini konu alan “Ertoşiler” Kitabı yayımlandı.Yayımlanan Kitaba Ertoşi Aşireti üyeleri yoğun bir ilgi gösterdi.
Şırnak’ın İdil ilçesinde ikamet eden Gazeteci, Şair ve Yazar Hurşit Baran Mendeş’in Altıncı “Ertoşiler” Kitabı yayımlandı. Mendeş,”1996’da Botan geceleri,1997’de Merhaba Barış,2000’de Cudinin Sessizliği,2010’da Dicle Günlüğü,2019 Yılında Meryem Xan ve son olarak Ertoşiler Kitabını kaleme aldı.”
Ertoşi Aşireti ile ilgili coğrafi ve sosyolojik anlamda geni bir araştırma yaptığını ifade eden Gazeteci, Şair ve Yazar Hurşit Baran Mendeş,”Ertoşilerin yaşam şartları, felsefeleri, kültürleri, dünyaya bakış açılarına ilişkin bilinen yanlışları düzeltmek ve merak edilenleri hem Ertoşi Aşireti üyeleri hem de insanlarla paylaşmak ve onları bilgilendirmek amacıyla bu kitabı yazdığını söyledi.”
2010 yılından bu yana Tur Abdin ve Botan bölgelerinde, aşiretler üzerine sosyolojik ve coğrafi çalışmalar sürdüren Mendeş, bu alanda yaptığı çalışmaların bir kısmını ‘Ertoşîler’ kitabında derledi.
Ertoşi’lerin 12 kardeş ve yaklaşık 4 Yüz Bin nüfusa sahip olduğuna vurgu yapan Mendeş, Tur Abdin Bölgesi’nden Botan Bölgesi’ne kadar 2010 yılından beri bütün aşiretler üzerinde geniş ölçekli sosyolojik ve coğrafik araştırmalar yapıyorum. Bölgede yaşayan aşiretlerin tarihi geçmişlerinin bugüne kadar sağlıklı bir şekilde yazılı olarak ele alınmadığını fark ettim, bu nedenle bütün aşiretlerimizin tarihi geçmişlerini en ince şekilde ele alarak tarih sayfalarına aktarmaya karar verdim. Bu çalışmaları yaparken ellimden geldiği kadar, kısıtlı olan eski tarihi arşivlerden yararlanmaya çalıştım. Fakat aşiretlerin tarihi geçmişlerini araştırırken daha çok sözlü Yaklaşık on iki yıldır sürdürdüğüm araştırmaların bir parçası olan Kardeş Ertoşî Aşiretleri’nin tarihi geçmişlerini yazmak için büyük bir çaba harcadım. Zira Ertoşîler: Şırnak, Hakkâri, Van, Siirt Bölgesi gibi geniş bir alana yayılmış olan büyük bir aşiret federasyonudur. Çok sağlıklı ve uzun soluklu bir araştırmanın neticesi olan Ertoşîler kitabını artık Ertoşî Aşiretleri’nin temel tarihi kitabı olarak ele alabiliriz.”dedi.
Mendeş,”Ertoşîler kitabının kapağı tamamen Ertoşîlerin geleneklerini ve giyim kuşam tarzlarını baştan aşağı ön plana çıkaran bir fotoğraftır. Fotoğraftakilerin hepsi de birer Ertoşî üyesi olup, başlarındaki poşîden tuttun, şal ve şapikleri ile de kendisini belli etmektedir. Kardeş Ertoşî Aşiretleri’nde kadınların rolü şüphesiz azımsanmayacak kadar büyüktür, bu nedenle de kitabın arka kapağında da yerel elbiseleri ile dikkat çeken iki Ertoşî kadın fotoğrafı yer almaktadır. Bu fotoğrafları tercih etmemizin sebepleri de gerek giyim kuşam gerekse de kültürel değerlerin öne çıkmasıdır.”
Kitabın içeriğine de değinen Mendeş,”Amacımız aşiretlerimizin tarihi geçmişlerini bugüne taşıyıp yaşatmak ve günümüzün değerleri ile harmanlayıp aşiretlerin köklü yaşamsal bağlarını yaşatmaktır. Her ne kadar bazı insanlar aşiretlerin çağ dışı sosyal ve kültürel beşerî oluşumlar olduğunu söylese de ben buna tamamen karşıyım. Aşiretlerimiz eğitim ve adalet evrelerini tamamlayıp kendilerini çağa uygun bir şekilde donattıklarında insanlığın yaşatılmasında ve değerlenmesinde çok büyük bir mevzi olacaklarına inanıyorum. Bizim aşiretlerin olduğu yerlerde: vefa, saygı, bağlılık ve insanlık vardır. Çünkü hiçbir aşiret; evladını, anasını, babasını huzurevine veya bakımevine bırakmaz. Aşiret üyeleri delilerini bile sokakta bırakmaz. Kısacası aşiretler denilince: şan, şeref, saygı, birliktelik, uzun halaylar, zılgıtlar ve misafirperverlik akla gelen en önemli insani değerlerdir.”
Kardeş Ertoşî Aşiretleri’ni araştırıp yazarken kadınların özellikle Koçerlik yaşantısı içinde büyük bir rol oynadıklarını ve kendi öz emekleri ile büyük bir saygınlık kazandıklarını fark ettiğini ifade eden Mendeş,”Ertoşîlerin kardeş bir kolu olan Ezdîna Aşireti’nin liderlerinden birinin Fatma Ağa adında bir kadın olduğunu okumak mümkündür. Kitap içinde kadınlardan epey bahsetmişim ve özellikle Ezdîna aşiretinin eski liderlerinden Fatma Ağa’nın kısa hayat hikâyesini ele almışım. Geçmişten günümüze kadar kadınların aşiretler içindeki rollerini ve değerlerini bugün de görmek mümkündür.”
Ertoşîler kitabının dağıtımını ve tanıtımını yapmak için Kasım 2022 yılı içinde on beş gün boyunca Kardeş Ertoşî Aşiretleri’nin genelde yaşadıkları Van il merkezinde kaldığının altını çizen Mendeş,”Halkın tarihi değerlerine sahip çıktıklarını görmek beni çok umutlandırdı. Diğer aşiretlerden kendi tarihlerini yazmam için teklifler aldım. Allah’ın izni ile önümüzdeki dönemde bu tür çalışmalarım devam edecektir. Tarihimize ve kültürel değerlerimize sahip çıkmak, yaşatmak hepimizin görevidir diye düşünüyorum, bu vesile ile sizlere de teşekkür ediyorum.”